1. Siêu âm tuyến giáp là gì?
Siêu âm là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể về:
- Tuyến giáp
- Vú
- Nội tạng
- Vùng chậu
Đối với tuyến giáp, siêu âm là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được sử dụng phổ biến nhất để kiểm tra và hướng dẫn can thiệp, điều trị các bệnh lý tuyến giáp.
Các kỹ thuật siêu âm tiên tiến lần lượt ra đời được ứng dụng rộng rãi trong lâm sàng, đem lại trợ lực rất lớn cho các bác sĩ trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh lý tuyến giáp, bao gồm nhân giáp lành tính và ung thư tuyến giáp.
Sử dụng đầu dò siêu âm tuyến giáp
2. Lợi ích và rủi ro của siêu âm tuyến giáp
a. Lợi ích
- Siêu âm là kỹ thuật không xâm lấn, không đau.
- Siêu âm không sử dụng tia bức xạ nào, rất an toàn.
- Siêu âm rất phổ biến, ít tốn kém hơn hầu hết các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác.
- Siêu âm tuyến giáp cho hình ảnh rõ ràng hơn về mô mềm không hiển thị rõ trên X-quang.
- Siêu âm là phương pháp tốt để hướng dẫn các kỹ thuật xâm lấn tối thiểu như FNA hay hút dịch.
b. Rủi ro
- Siêu âm tuyến giáp không gây ra bất kỳ tác hại nào với cơ thể. Đây cũng là một trong những ưu điểm lớn nhất của siêu âm so với các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác.
3. Siêu âm tuyến giáp được chỉ định khi nào?
Siêu âm tuyến giáp là một kỹ thuật đơn giản, an toàn, dễ thực hiện. Do đó, siêu âm tuyến giáp thường được đưa vào chương trình khám sức khỏe tổng quát định kỳ để tầm soát các bệnh lý tuyến giáp.
Siêu âm tuyến giáp được chỉ định nếu xét nghiệm chức năng tuyến giáp bất thường hoặc có các triệu chứng nghi ngờ là bệnh tuyến giáp.
Nhìn chung, chỉ định siêu âm tuyến giáp được sử dụng để:
- Xác nhận sự hiện diện của nhân giáp.
- Kiểm tra kích thước và xác định cấu trúc nhân tuyến giáp.
- Phân biệt khối u tuyến giáp lành tính và ác tính.
- Phân biệt nhân giáp và các khối khác ở cổ.
- Đánh giá thay đổi lan tỏa trong nhu mô tuyến giáp.
- Phát hiện khối u còn sót lại hoặc tái phát sau phẫu thuật ung thư tuyến giáp.
- Hướng dẫn sinh thiết và can thiệp điều trị.
- Sàng lọc bệnh nhân có nguy cơ cao ung thư tuyến giáp như có gia đình có tiền sử ung thư tuyến giáp, đa u tuyến nội tiết, chiếu xạ cổ khi còn nhỏ.
Tuy nhiên siêu âm tuyến giáp không thể xác định được chức năng tuyến giáp như tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp) hay hoạt động quá mức (cường giáp), mà cần thực hiện các xét nghiệm khác như xét nghiệm T3, T4 (hai hormone do tuyến giáp sản xuất) hay TSH (hormone kích thích tuyến giáp).
4. Quy trình siêu âm tuyến giáp
Siêu âm tuyến giáp chẩn đoán bệnh lý tuyến giáp
Trước khi siêu âm tuyến giáp, bạn không cần chuẩn bị gì cả. Quy trình siêu âm được thực hiện như sau:
- Người bệnh cởi áo, nếu đeo dây chuyền hoặc phụ kiện ở cổ thì cần tháo ra.
- Người bệnh nằm lên giường, hơi ngửa cổ lên.
- Bác sĩ bôi gel lên cổ, sau đó sử dụng đầu dò di chuyển qua lại khu vực tuyến giáp và cấu trúc lân cận. Gel giúp sóng âm thanh từ đầu dò truyền đi tốt hơn và giúp đầu dò di chuyển trên da dễ dàng. Quá trình này hoàn toàn không gây đau hay khó chịu gì.
- Hình ảnh sẽ được hiển thị trên màn hình, bác sĩ sẽ quan sát và ghi lại các hình ảnh bất thường.
- Sau khi đã thu thập được hình ảnh, bạn có thể lau sạch lớp gel bằng giấy. Loại gel này rất nhanh khô và không làm ố màu quần áo.
5. Chi phí siêu âm tuyến giáp là bao nhiêu?
Chi phí siêu âm tuyến giáp phụ thuộc vào kỹ thuật siêu âm và từng cơ sở y tế. Các công nghệ siêu âm mới như siêu âm 3D hoặc siêu âm doppler màu sẽ có chi phí cao hơn so với siêu âm 2D thông thường.
6. Cần làm gì sau khi siêu âm tuyến giáp?
Nếu kết quả siêu âm tuyến giáp bình thường, bạn không cần siêu âm cho đến kỳ khám sức khỏe định kỳ tiếp theo.
Nếu kết quả bất thường, tùy theo tình trạng mà bác sĩ sẽ yêu cầu các xét nghiệm bổ sung để chẩn đoán, bao gồm sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ (FNA) nếu phát hiện khối u bất thường. Việc điều trị cũng phụ thuộc vào bệnh tuyến giáp cụ thể mà bạn mắc phải. Một số trường hợp có thể cần phải phẫu thuật, như u nang tuyến giáp. Sau đó, bạn cần điều trị và siêu âm định kỳ để theo dõi tùy vào yêu cầu của bác sĩ.
Nhìn chung, siêu âm là một kỹ thuật nhanh chóng, không đau, rất an toàn, có thể thực hiện định kỳ để phát hiện các bệnh lý tuyến giáp và cả ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm.